តើមានមនុស្សប៉ុន្មាននាក់ដែលបំណងល្អចំពោះប្រជាជននិងសង្គមខ្មែរផ្នែក
អប់រំនិងវប្បធម៌ជំរុញការអានសៀវភៅដល់ប្រជាជនខ្មែរ?
ថ្ងៃនេះខ្ញុំបានសន្ទនាជាមួយលោកយី ឆេងអ៊ូ (ប៉េង)
តាមបណ្ដាញកិច្ចសន្ទនាក្រុមក្នុងគេហទំព័រ«សាសនានិងអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ»។
លោកជាបណ្ណារក្ស ក្នុងក្រុងភ្នំពេញរឿង«ការអានសៀវភៅ»របស់ប្រជាជនកម្ពុជា
ធ្វើអោយខ្ញុំជម្រុញចិត្តធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ
សូមថ្លែងអំណរគុណលោកយ៉ាងជ្រាលជ្រៅក្នុងឱកាសនេះ។
ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានគេចាត់ទុកថា
ជាប្រទេសសម្បូរដោយបណ្ឌិតប្រាជ្ញក្នុងសម័យកាលកន្លងមក។តាមបណ្ដាសិលាចារឹក
និងគម្ពីរដីកាតក់ត្រាទុកក្នុងក្រាំងពង្សាវតា និងស្លឹករិត
ហើយមានប្រាសាទសិលាជាច្រើន បានអោយសេចក្ដីសំខាន់ក្នុងការសិក្សារៀនរៀនសូត្រ
ការអានសៀវភៅ
ថ្វីត្បិតភាគច្រើនជាត្រកូលអ្នកជាន់ខ្ពស់ក៏ដោយ។បច្ចុប្បន្នទាំងរាជរដ្ឋាភិបាល
និងឯកជនបានយកចិត្ដទុកដាក់យ៉ាងសំខាន់លើការលើកស្ទួយវប្បធម៌ការអាននេះ ដូច្នេះ
ខ្ញុំសូមធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ
ដើម្បីចូលរួមចំណែកក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ធនធានមនុស្ស។
ចំណាប់អារម្មណ៍«អាន»តាមប្រវត្ដិសាស្ដ្រ
តាមការសិក្សារបស់លោកអាចារ្យមហា ប៉ាងខាត់
ព្រះសង្ឃខ្មែរជំនាញ់ផ្នែកសិលាចារិត ភាសាសំសង្ក្រិតនិងភាសាបាលី
ក្នុងអត្ថបទ«វប្បធម៌សំស្ក្រិត»
លោកបានចាប់អារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងលើសិលាចារិតវ៉ូកាញ(Vo-Cah)។
លោកបានបញ្ចាក់ថា សិលាចារិតនេះ មានពីរបែប បែបមួយជាអក្សរព្រាហ្មណី
ជាតួអក្សរបល្លៈ វប្បធម៌សាសនាព្រាហ្មណ៍
មួយទៀតសិលាចារិតនេះបានផ្ដល់សេចក្ដីសំខាន់ចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា។
លោកបានបញ្ជាក់ថា«បើគ្មានការសិក្សាទេ គេមិនអាចនឹងចារឹតនូវអក្ស
បទកវីកំណាព្យ មានព្យាង្គ ឃ្លា ល្បះ ប្រយោគចាប់ជួនរណ្ដំ ពេញដោយអត្ថន័យ
អត្ថរស»បានទេ។ ក្នុងសៀវភៅ«ពុទ្ធសាសាន២៥០០»របស់លោកអាចារ្យមហាប៉ាងខាត់
លោកបានអោយដឹងអំពីទឹកព្រះទ័យរបស់ព្រះរាជាក្នុងសម័យនគរភ្នំ និងសម័យចេឡា
ទ្រង់បានត្រាស់អោយចំណារសិលាចារិតនានា រហូតសិលាចារិតទាំងនេះ ក្លាយជាច្បាប់
សម្រាប់ការអប់រំ
និងជាច្បាប់បញ្ញត្ដិសម្រាប់ព្រះរាជាក្នុងកាលខាងមុខប្រព្រឹត្តិបដិបត្តិតាម។
ក្នុងវិសុទ្ធិមគ្គ(VIMUTTIMAGGA)បានអោយដឹងថាខ្មែរសម័យនគរភ្នំមានការ
សិក្សាជាន់ខ្ពស់ ដូចជាករណីភិក្ខុសង្ឃបាលោ
និងមន្ដ្រសេនដែលមានចំណេះខ្ពង់ខ្ពស់បំផុតបណ្ដាអ្នកប្រាជ្ញនានារបស់
ប្រជាជនខ្មែរក្នុងសម័យនោះ រហូតបានសរសេរនិងប្រែគម្ពីរដិកាទាំងភាសាខ្មែរ
សំស្ក្រិត និងភាសាចិន ស្នាដៃរបស់លោកដែលនៅសល់សព្វថ្ងៃគឺ ព្រះត្រៃបិដក
ច្បាប់ភាសាចិន និងគម្ពីរវិមុត្ដិមគ្គ។
ក្នុងគម្ពីរវិមុត្តិមគ្គដែលជាស្នាដៃរបស់លោក
ហើយសព្វថ្ងៃក្លាយជាគម្ពីរមានគុណូប្បការជាអតិបរិមារដល់សង្គមលោក
ដែលអ្នកប្រាជ្ញពុទ្ធសាសនាទូទាំងពិភពលោកទទួលស្គាល់
បានរៀបរាប់ឈ្មោះគម្ពីរដីកាដែលជាស្នាដៃរបស់លោកភិក្ខុសង្ឃបាលោបានបន្សល់ទុក។
ចាប់តាំងពីសតវត្សទី ៨ មក ប្រទេសកម្ពុជាបានឯករាជពីជ្វា
បានស្ថាបនាគ្រប់វិស័យ ក្នុងនោះដែលលេចត្រដែតជាងគេបំផុតគឺ«សាសនស្ថាន»
សំខាន់គឺប្រាសាទនានាក្នុងប្រទេស ជាពិសេសក្នុងខេត្តសៀមរាប
បើយើងមកទស្សនានឹងបានឃើញបណ្ណាល័យ រាប់សិបកន្លែងក្នុងបណ្ដាប្រាសាទទាំងនោះ
ដើម្បីសម្រាប់ផ្ទុកឯកសារដល់ការសិក្សាស្រាវជ្រាវ
ទទឹមនិងនេះក៏បានកត់ត្រាជាសិលាចារិតផងដែរ។
ឯកសារកត់តា្ររបស់ទូនចិនឈ្មោះជូ តាខ្វាន់ បានអោយដឹងថា
ខ្មែរក្នុងសម័យអង្គរ មានការសិក្សាយ៉ាងយកចិត្ដទុកដាក់
អ្នកស្រុកយកកូនអោយមករៀនក្នុងវត្ត លោកបានបញ្ជាក់ ទៀតថា
មានការចារអក្សរក្នុងស្លឹករិត។
ដូចដែលបានរៀបរាប់ដោយត្រួស ៗ សរអោយឃើញថា
ប្រជាជនខ្មែរគ្រប់យុគសម័យផ្ដល់សេចក្ដីសំខាន់ការសិក្សារៀនសូត្រ
ជាពិសេសគឺចំណារទាំងឡាយដែលមានបន្សល់ទុកក្នុងសិលាចារិតរាប់ពាន់ផ្ទាំង
ដែលយើងអាចធ្វើសម្មតិកម្មបានថា«ខ្មែរចូលចិត្តអានសៀវភៅបំផុត
ក្នុងបណ្ដាប្រទេសនៅអាស៊ី»ក្នុងសម័យនោះ។
នេះគ្រាន់តែជារឿងរាវកើតឡើងក្នុងអតីតប៉ុណ្ណោះ
ចាប់តាំងពីប្រទេសកម្ពុជាប្រលូកចូលក្នុងនយោបាយទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស
ក្រោយសម័យអង្គរ ខ្មែរមានអោនភាពយ៉ាងខ្លាំងស្ទើរគ្រប់វិស័យ
បញ្ហាអសន្ដិសុខកើតឡើងក្នុងសង្គម ជាហេតុត្រូវផ្លាស់ប្ដូរទីក្រុង ជារឿយៗ
និទានប្រវត្ដិសាស្ដ្រ«រឿងព្រះគោព្រះកែវ»បានអោយដឹងថា
ខ្មែរយើងត្រូវបាត់បង់របស់មានតំលៃបំផុតមិនអាចបំភ្លេចបាន នោះគឺតម្រា
ឯកសារនានាដែលត្រូវត្រូវពួកសៀមដុះបំផ្លាញ់ និងរឹបអូសយកទៅប្រទេសរបស់គេ
ក្នុងរាជសម័យព្រះនាងអង្គម៉ី និងព្រះបាទអង្គឌួង តាមឯកសាររបស់លោកអេង
សុត«ឯកសារមហាបុរសខ្មែរ»
ឯកសាររបស់អាដឺមារ៍តឡាក្លែរ«ប្រវតិ្ដសាស្ដ្រកម្ពុជា»
ឯកសារ«បណ្ដាំតាមាស»របស់ឃីង ហុកឌី អ្នកប្រាជ្ញផ្នែកអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ
ឯកសារទាំងនេះបានបញ្ជាក់អោយឃើញថា ក្នុងសម័យនោះ គម្ពីរឯកសារ វត្តវាអារាម
ត្រូវយួនដុតបំផ្លាញ់។ ទោះបីត្រូវគេបំផ្លាញ់យ៉ាងណាក៏ដោយ យើងអាចយល់បានថា
សម័យនេះមានការយកចិត្តទុកដាក់យ៉ាងខ្លាំងលើការសិក្សា
ដូចជាឯកសារប្រវត្តិសាស្ដ្រកម្ពុជារបស់ត្រឹង ងា
ថាព្រះបាទអង្គយកចិត្ដទុកដាក់ចំពោះការសិក្សារៀនសូត្រ
ហើយទ្រង់បានព្រះសំណេរវណ្ណកម្មបានជាច្រើនរឿង ដូចជារឿងកាកី ច្បាប់ស្រីជាដើម
ចំណែកលោកយាង សំក្នុងនិក្ខេបទ«Buddhism in Cambodia,1795-1954»
មានទស្សនដូចគ្នានិងលោកត្រឹង ងា។ ទាំងនេះ
សុទ្ធតែធ្វើអោយយើងយល់ដឹងអំពីកិច្ចអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងការសិក្សានិងការអានសៀវ
ភៅរបស់ប្រជាជនខ្មែរ។
ក្នុងសម័យខ្មែរស្ថិតក្រោមការត្រួតត្រារបស់បារាំង ៗ
គេពុំសូវយកចិត្តទុកដាក់ការៀនសូត្ររបស់ខ្មែរប៉ុន្មានទេ ទទឹមនិងនេះ
គេបានកាត់ផែនដីខ្មែរអោយសៀមទៀតផង ជាពិសេសខេត្តបាត់ដំបង សៀមរាប ស៊ីសុផុន
ធ្វើអោយប្រជាជនថៃសព្វថ្ងៃយល់ច្រឡំថា ខេត្តទាំងនេះជារបស់ថៃ
ដូចជាការបំផុសជាតិនិយមរបស់ក្រុមអាវលឿង។
ក្នុងឯកសារ«បាត់ដំបងក្នុងសម័យលោកម្ចាស់»របស់លោក តូចឈឿន បានអោយដឹងថា
ខេត្តដែលសៀមគ្រប់គ្រង ពួកគេបានបើកសាលាបង្រៀនភាសាថៃក្នុងខេត្តបាត់ដំបង
ដើម្បីអោយកូនខ្មែរនៅទីនោះបានរៀនភាសាថៃ និងចេះនិយាយភាសាថៃ។ ក្នុងន័យនេះ
គេមានបំណងដើម្បីលប់បំបាត់វប្បធម៌ខ្មែរផ្នែកអក្សរសាស្ដ្រ
ជាហេតុធ្វើអោយសម្ដេចព្រះបាទស៊ីសុវត្តិបង្កើតសាលារៀនដំបូងក្នុងខេត្ត
សៀមរាប ក្នុងឆ្នាំ ១៩០៤
តាមឯកសារ«ប្រវត្តិពុទ្ធិកសិក្សា»របស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យ
ក្នុងគោលបំណងដើម្បីអោយប្រជាជនខ្មែរទាំងព្រះសង្ឃនិងប្រជាជនទូទៅបានរៀនសូត្រ
និងយល់តំលៃពីអក្សរសាស្ដ្រនិងភាសាខ្មែរ។
ក្នុងរបបអនានិគមបារាំង គេព្យាយាមលប់បំបាត់អក្សរសាស្ដ្រខ្មែរ
ជាពិសេសលោកហ្ស៊ក កូត្យេដែលមានអំណាចក្នុងសម័យនេះ បង្ខំអោយលោកហ្ស៊ក
ហ្សឺដេសបង្កើតតួអក្សរខ្មែរ ជារ៉ូមាំង ទោះបីលោកហ្ស៊ក ហ្សឺដេស
និងសហការីរួមមាននាងកាពីឡែ ជាដើមមានគុណូប្បការ យ៉ាងធំធេងក្នុងកម្ពុជា
ជាពិសេសបានបង្កើតរាជបណ្ណាល័យ និងពុទ្ធសាសនបណ្ឌិតក្នុងក្រុងភ្នំពេញ
បានប្រមូលនិងចងក្រងសៀវខ្មែរក្នុងសម័យនោះ។ឯកសារសិក្សាចក្ររបស់ខេមរ
បានអោយដឹងថា យុទ្ធសាស្ដ្ររបស់ពុទ្ធសាសនបណ្ឌិត្យក្នុងការអប់រំសិក្សា
បានបំផុសអោយកូនខ្មែរក្នុងសម័យនេះចេះអានសៀវភៅ
ជាពិសេសគឺបានបង្កើតកម្មវិធី«បណ្ណាល័យចល័ត»
។តែពួកអនានិគមមានអំណាចផ្នែកនយោបាយ គេមិនព្រមអោយកូនខ្មែរចេះដង់
យ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកស្នេហាជាតិ ជាពិសេសគឺលោកអាចារ្យហែមចៀវ
ព្រះសង្ឃក្នុងសាលាបាលីជាន់ខ្ពស់ និស្សិត បញ្ញាវន្ដ
និងប្រជាជនទូទៅបានក្រោកឡើងប៉ះបោរប្រឆាំងនិងទង្វើររបស់បារាំង។
ទាំងនេះបញ្ជាក់អោយឃើញថា ខ្មែរយើងផ្ដើមយកចិត្តទុកដាក់ អានសៀវភៅកាន់តែច្រើន
ធ្វើអោយកាន់តែយល់ដឹងនូវតំលៃរបស់ខ្លួនក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសជាតិ
ជាពិសេសក្នុងរាជសម័យព្រះបាទសម្ដេចនរោតម សីហនុ
ទ្រង់ផ្ដល់សេចក្ដីសំខាន់ដល់ការសិក្សារៀនសូត្រ មានមហាវិទ្យាល័យ
វិទ្យាល័យ
សាលាបឋមសិក្សានិងបណ្ណាល័យស្ទើរគ្រប់តំបន់នានាទូទាំងប្រទេស។
ខ្មែរធ្លាក់ក្នុងកណ្ដាប់ដៃនៃសង្គ្រាម អ្នកប្រាជ្ញបណ្ឌិត
សិក្សានុសិស្សត្រូវគេ(ខ្មែរក្រហម)ចាប់យកទៅសំលាប់ចោទដោយគ្មានហេតុផល
ដូចមាននៅក្នុងសំនុំរឿងរបស់តុលាការកាត់ទោស បនប្រល័យពូជសាសន៍ប៉ុលពត
អៀងសារី។ ខ្មែរធ្លាក់ដល់កំរិតសូន្យផ្នែកការសិក្សា។តែយ៉ាងណាក៏ដោយ
ក្រោយពីសម័យសង្គ្រាម
ខ្មែរព្យាយាមពង្រឹងនិងអភិវឌ្ឍគ្រប់ផ្នែកក្នុងនោះមានការសិក្សាផងដែរ។
ដូចដែលបានរៀបរាប់មកខាងលើ សរបញ្ជាក់អោយឃើញថា ខ្មែរយើងព្យាយាមណាស់ក្នុងការលើកកំពស់ផ្នែកការរៀនសូត្រ ជាពិសេសគឺការអានសៀវភៅតែម្ដង។
ការអាននិងបញ្ហា
បច្ចុប្បន្ន
ថ្វីត្បិតតែរដ្ឋាភិបាលយកចិត្តទុកដាក់លើការសិក្សារៀនសូត្ររបស់ប្រជាជន
កម្ពុជា ដូចជា«យុទ្ធសាស្ដ្រចតុកោណ»អណ័តិទីបួនបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់
«ការសិក្សាសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា»តែយ៉ាងនោះក៏
យបញ្ហាការអានសៀវភៅនៅតែមានកំរិតខ្ពស់នៅឡើយ។
តាមប្រភពពត៌មានសុខភាព
«អភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សតាមរយៈការជំរុញការអានរបស់ពលរដ្ឋ»របស់កញ្ញា រស់
សុធា បានអោយដឹងថា បញ្ហាកើតឡើងដោយសារជីវភាព
ធ្វើអោយកូនកសិករមួយភាគធំត្រូវជំរុញចិត្តបោះបង់ការសិក្សារៀនសូត្រ
ចំណែការអានសៀវភៅ កាន់តែប្រសប់បញ្ហា ព្រោះបើពួកគេបោះបង់ការៀនសូត្រហើយ
ពួកគេគ្មានពេលនឹងអានសៀវភៅឡើយ។
តាមប្រភពពត៌មាន វីអូអេ រាយការរបស់លោក ពេជ្យ សំណាង
ចុះផ្សាយក្នុងថ្ងៃច័ន្ទ ទី ៣០ ខែ សីហា ២០១០ បានបញ្ជាក់អោយដឹងថា
ប្រទេសខ្មែរហាក់នៅពុំទាន់មានវប្បធម៌នៃការអានសៀវភៅនិងការសរសេរ
នៅឡើយ ដោយសារប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើនគ្មានទម្លាប់នៃការអាន
និងកង្វះការផ្តល់តម្លៃដល់ស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធ។
ដូចជាក្រុមអ្នកជំនាញខាងការអាននិងការសរសេរបានលើកឡើងថា
ប្រទេសខ្មែរនៅប្រឈមមុខនឹងបញ្ហានៃការអាននិងការសរសេរនៅឡើយ
ដោយសារតែកង្វះទម្លាប់នៃការអានក្នុងចំណោមប្រជាជនខ្មែរភាគច្រើន
និងជាពិសេសកង្វះការឲ្យតម្លៃទៅលើស្នាដៃរបស់អ្នកនិពន្ធ។
ប្រភពពត៌មាននេះដែរបានស្រង់ពាក្យសំដីរបស់អ្នកស្រីប៉ាល់ វណ្ណរីរក្ស
អ្នកនិពន្ធរឿងប្រលោមលោកខ្មែរថា «យើងមិនអាចបដិសេធបានទេថា
បច្ចុប្បន្ននេះ
សង្គមខ្មែរគឺជាសង្គមមួយដែលមិនសូវនិយមការអាន។
វាមានមូលហេតុមួយចំនួនដែលទាក់ទងលើបញ្ហានេះ
ឧទាហរណ៍ភាពមិនចេះអក្សរដែលនៅមានចំពោះប្រជាជនខ្មែរ
ជីវភាពប្រជាជនខ្មែរដែលនៅក្រីក្រ។
ដូច្នេះភាពចាំបាច់របស់គាត់គឺការទិញបាយ
មិនមែនជាការទិញសៀវភៅនោះឡើយ»។ប្រភពពត៌មាននេះបញ្ជាក់អោយដឹងថា
ប្រជាជនខ្មែរប្រមាណ៨០%
ក្នុងចំណោមប្រជាជនសរុបជាង១៤លាននាក់រស់នៅតាមទីជនបទនានាក្នុង
ប្រទេសកម្ពុជា ហើយចន្លោះពី៣០ទៅ៣៥%
ក្នុងចំណោមពួកគេត្រូវគេរាយការណ៍ថាកំពុងរស់នៅដោយពឹងផ្អែកលើ
ប្រាក់ចំណូលតិចជាង១ដុល្លាររអាមេរិកក្នុងមួយថ្ងៃ។ដោយឡែក
តួលេខនៃអត្រាចេះអានអក្សរក្នុងចំណោមប្រជាជនកម្ពុជានៅមានភាព
ប្រទាញប្រទង់គ្នានៅឡើយ ប៉ុន្តែបើផ្អែកតាមវិទ្យាស្ថានជាតិ
ស្ថិតិមនុស្សពេញវ័យនៅកម្ពុជាជាង៧០%គឺជាអ្នកចេះអានអក្សរ។
ក្រុមអ្នកជំនាញនិយាយថា
ការអាននិងការសរសេរបង្កើនការយល់ដឹងរបស់មនុស្សអំពីពិភពលោក
និងអាចជួយឲ្យមនុស្សមានការផ្លាស់ប្តូររបៀបគិតរបស់ពួកគេ
ហើយអាចថែមទាំងផ្លាស់ប្តូរការប្រព្រឹត្តរបស់ពួកគេបានថែមទៀត
ផង។
ប្រភពពត៌មាននេះបានដកស្រង់ពាក្យសំដីរបស់អ្នកនាង Allyson Hose
អ្នកនិពន្ធជនជាតិអូស្ត្រាលី មានប្រសាសន៍ថា
«ការអភិវឌ្ឍការអាននិងការសរសេរនៅកម្ពុជាក៏អាស្រ័យលើការអភិវឌ្ឍ
សង្គមឲ្យបានកាន់តែទូលំទូលាយជាងនេះ ការផ្តល់និធិ
និងការផ្តល់អាទិភាពដល់ការអប់រំ
ការលើកតម្កើងសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ
និងការលើកកម្ពស់ស្ថានភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាទាំងមូល»។
ប្រភពពត៌មាននេះបានដកស្រង់ពាក្យសំដីលោកសាស្ត្រាចារ្យហេង
ស្រ៊ាងនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ
ក៏មានប្រសាសន៍បន្ថែមផងដែរថា
ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌នៃការអាននិងសរសេរនៅក្នុងប្រទេស
កម្ពុជា
កម្ពុជាក៏ត្រូវបង្កើតយន្តការដែលធានាឲ្យមានការប្រកួតប្រជែង
សមត្ថភាពពិតប្រាកដក្នុងការជ្រើសរើសមុខតំណែងការងារនៅក្នុងទាំង
ស្ថាប័នរដ្ឋ ទាំងស្ថាប័នឯកជន
ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនខ្មែរ
ជាពិសេសយុវជនឲ្យនាំគ្នាចាប់ផ្តើមអានបន្ថែមទៀតដើម្បីបង្កើន
ចំណេះវិជ្ជារបស់ខ្លួនសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងនោះ។
«ការយកចំណេះវិជ្ជាទៅប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារការងារ
អាហ្នឹងជាកត្តាធំតែម្តង ព្រោះមនុស្សភាគច្រើនរៀនដើម្បីរស់
សព្វថ្ងៃហ្នឹង រៀនដើម្បីរកទីផ្សារការងារ។
ដល់ទីផ្សារការងារមិនសូវមានការប្រកួតប្រជែងអញ្ចឹង
ការរៀនសូត្រក៏មិនសូវមានការប្រកួតប្រជែងដែរ។
អ្នកខ្លះមករៀនយកតែសញ្ញាប័ត្រ ហើយគាត់អត់មានការចេះដឹងផង»។
ការចុះធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវក្នុងការនិក្ខេបទរបស់ខ្ញុំមួយឆ្នាំកន្លង
បានចូលទៅតាមបណ្ដាសកលវិទ្យាល័យ បណ្ណាល័យនានា ទាំងក្នុងក្រុងភ្នំពេញ
និងបណ្ដាខេត្ដទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា តាមការសង្កេតបណ្ដាបណ្ណាល័យ និស្សិត
សិក្សានុសិស្សចូលទៅអានមានកំរិតទាបនៅឡើយ
ហើយការអោយសេវាកម្មរបស់បណ្ណាល័យក៏នៅមានកម្រិតទាបដែរ។ទោះបីបណ្ណារក្ស
ព្យាយាមយកចិត្ដទុកដាក់លើការអោយសេវាកម្មដ៏ដោយ ខ្ញុំបានធ្វើការសន្ទនា
ជាមួយបណ្ណារក្សក្នុងបណ្ណាល័យភ្នំពេញ និងវិទ្យាសា្ថនពុទ្ទសាសនបណ្ឌិត
ពួកគាត់នៅមានបញ្ហាផ្នែកជីវភាព ក្រោយពីធ្វើតួនាទីរបស់ខ្លួនជាបណ្ណារក្ស
ពួកគាត់ត្រូវប្រកបអាជីពពិសេស របស់គាត់ តាមកិច្ចសន្ទនានេះ
ពួកគាត់បានប្រាប់អោយដឹងថាអ្នកអានមានកំរិតទាបនៅឡើយ
តាមកិច្ចសន្ទនារបស់ខ្ញុំជាមួយលោកយី ឆេងអ៊ូ ហៅ(ប៉េង) ជាបណ្ណារក្សក្នុងបណ្ដាញ
លោកបច្ចេកវិជ្ជាក្នុងគេហទំព័រ«សាសនានិងអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ»បង្កើតឡើងដោយខ្ញុំ
ក្នុងថ្ងៃនេះ លោកប៉េង បានអោយដឹងថា
អាជីពបណ្ណារក្សពុំសូវមានគេយកចិត្តទុកដាក់ ទោះបីបណ្ណារក្ស
មានសុឆន្ទៈបំផុសស្មារតីអោយប្រជាជនស្រលាញ់ការអានសៀវភៅ។
ការដោះស្រាយបញ្ហានិងលើកកំពស់ការ«អាន»
ប្រភពពត៌មាន វីអូអេ បានដកស្រង់ការបញ្ចេញយោបល់របស់លោកសាស្ត្រាចារ្យហេង
ស្រ៊ាងនៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញថា
ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌នៃការអាននិងសរសេរនៅក្នុងប្រទេស
កម្ពុជា
កម្ពុជាក៏ត្រូវបង្កើតយន្តការដែលធានាឲ្យមានការប្រកួតប្រជែង
សមត្ថភាពពិតប្រាកដក្នុងការជ្រើសរើសមុខតំណែងការងារនៅក្នុងទាំង
ស្ថាប័នរដ្ឋ ទាំងស្ថាប័នឯកជន
ដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ប្រជាជនខ្មែរ
ជាពិសេសយុវជនឲ្យនាំគ្នាចាប់ផ្តើមអានបន្ថែមទៀតដើម្បីបង្កើន
ចំណេះវិជ្ជារបស់ខ្លួនសម្រាប់ការប្រកួតប្រជែងនោះ។
«ការយកចំណេះវិជ្ជាទៅប្រកួតប្រជែងក្នុងទីផ្សារការងារ
អាហ្នឹងជាកត្តាធំតែម្តង ព្រោះមនុស្សភាគច្រើនរៀនដើម្បីរស់
សព្វថ្ងៃហ្នឹង រៀនដើម្បីរកទីផ្សារការងារ។
ដល់ទីផ្សារការងារមិនសូវមានការប្រកួតប្រជែងអញ្ចឹង
ការរៀនសូត្រក៏មិនសូវមានការប្រកួតប្រជែងដែរ។
អ្នកខ្លះមករៀនយកតែសញ្ញាប័ត្រ ហើយគាត់អត់មានការចេះដឹងផង»។
ដោយឡែក លោកឃឹម ច័ន្ទសុអហំ នាយកសមាគមអក្សរសិល្ប៍នូ ហាច
មានប្រសាសន៍ថា
ទម្លាប់នៃការអាននិងសរសេរគឺត្រូវចាប់ផ្តើមឡើងតាំងពីកុមារភាព
ទៅ។ ដូច្នេះលោកនិយាយថា
កម្ពុជាត្រូវគិតគូរអំពីការអភិវឌ្ឍការអានរបស់កុមារដើម្បីឈានទៅ
បង្កើតឲ្យបាននូវវប្បធម៌នៃការអាននិងសរសេរក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
នេះ។
«ដំបូងបំផុតគឺត្រូវបង្កើតគ្រប់គ្រឹះស្ថានសិក្សាជាពិសេសថ្នាក់
បឋមហ្នឹង
ត្រូវបណ្តុះយ៉ាងណាឲ្យមានការអានឲ្យច្រើនតាមរយៈបណ្តាល័យ
ឬសៀវភៅសម្រាប់កុមារ ព្រោះនៅស្រុកខ្មែរយើង
យើងឃើញមានតិចណាស់សៀវភៅសម្រាប់កុមារ
ហើយភាគច្រើនជាស្នាដៃបកប្រែ ទើបតែរយៈកាលចុងក្រោយនេះទេ
ដែលមានអ្នកនិពន្ធសម្រាប់កុមារ។ អញ្ចឹងការបណ្តុះចេញពីកុមារ
ព្រោះកុមារជាមូលដ្ឋានគ្រឹះ ដូចជាទំពាំងអញ្ចឹង។ ពេលដល់វ័យធំ
បានយើងចាប់បង្ខំឲ្យអាន។ ពេលហ្នឹងវាលំបាក»។
អ្នកស្រីខ្លូត វីបុឡា ប្រធានបណ្ណាល័យជាតិកម្ពុជា
មានប្រសាសន៍ថា
បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាកំពុងពង្រីកសេវាកម្មបណ្ណាល័យឲ្យបានច្រើនថែម
ទៀតដើម្បីទាក់ទាញប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យនាំគ្នាអានកាន់តែច្រើនឡើង។
«កម្ពុជាយើងពីមុន យើងមានសៀវភៅតិចបំផុត។
ប៉ុន្តែឥឡូវយើងមានច្រើន
អញ្ចឹងអាចផ្តល់នូវសេចក្តីត្រូវការដល់អ្នកអានទាំងអស់គ្នា
ហើយមិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណេះទេ ឥឡូវនេះគ្រប់បណ្ណាល័យជាតិ
បណ្ណាល័យព្រឹទ្ធសភា បណ្ណាល័យរដ្ឋសភា បានពង្រីក
បើកផ្នែកបណ្ណាល័យសាធារណៈ បើកជូនដល់យើងទាំងអស់គ្នា
ឲ្យបានអានកាន់តែច្រើន»។
អ្នកស្រីខ្លូត វិបុឡាមានប្រសាសន៍បន្ថែមថា
បច្ចុប្បន្នបណ្ណាល័យជាតិមានសៀវភៅចំនួនប្រមាណ១២ម៉ឺនក្បាល
ជាភាសាខ្មែរ បារាំង និងអង់គ្លេស
ហើយក៏មានសៀវភៅអានសម្រាប់កុមារផងដែរ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកថៃ នរៈសត្យា
រដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងវប្បធម៌និងវិចិត្រសិល្បៈ មានប្រសាសន៍ថា
កម្ពុជាក៏បានលើកទឹកចិត្តដល់កវី និងអ្នកនិពន្ធ
ដោយការរៀបចំកម្មវិធីប្រកួតប្រជែងស្នាដៃជារៀងរាល់ឆ្នាំផងដែរ
ដើម្បីជំរុញឲ្យមានការអាននិងការតែងនិពន្ធស្នាដៃថ្មីៗប្រកបដោយ
គុណភាពនិងភាពច្នៃប្រឌិតបន្ថែមទៀត។
«យើងមានការតាក់តែងកំណាព្យ ការតាក់តែងសៀវភៅរឿង។
យើងមានបើកមហោស្រពសិល្បៈ ចំរៀង និងការតែងនិពន្ធមានជាហូរហែរ។
នេះគឺជាការប្រមូលបន្តិចម្តងៗដើម្បីអូសទាញគេឲ្យយកចិត្តទុក
ដាក់នឹងបញ្ហាដែលទាក់ទងនឹងការអាន និងការសរសេរ»។
តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកជំនាញនិយាយថា
ដើម្បីបង្កើតឲ្យមានវប្បធម៌នៃការអាននិងការសរសេរនៅក្នុងប្រទេស
កម្ពុជា គេត្រូវបង្កើតឲ្យមានទម្លាប់នៃការអាននៅក្នុងសាលារៀន
បណ្ណាល័យ កន្លែងធ្វើការ
ទីកន្លែងកម្សាន្តនិងជាពិសេសគឺនៅក្នុងរង្វង់គ្រួសារតែម្តង
ដោយត្រូវផ្តើមចេញពីឪពុកម្តាយ
ឬអាណាព្យាបាលដែលត្រូវបង្ហាញដល់កុមារ
ឬកូនៗរបស់ខ្លួននូវគំរូនៃការចូលចិត្តអាននិងសរសេរនេះ៕
លោកប៉េង បណ្ណារក្សខ្មែរ
លោកមានសុឆន្ទនិយមយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការជម្រុញវប្បធម៌ការអានសៀវភៅ
ហើយលោកមានបំណងបង្កើតបណ្ណាល័យផ្ទាល់ខ្លួនទៀតផង ដើម្បីផ្ដល់ការ
សិក្សាស្រាវជ្រាវដល់យុវជនខ្មែរអោយមានកំរិតការសិក្សា
ការយល់ដឹងនិងការស្រលាញ់អានសៀវភៅ។
លោកប៉េង បានធ្វើប្លង់គម្រោងបេកសកម្មជីវិតរបស់លោកក្នុងការផ្ដល់ការយល់ដឹងតាមរយះការអានថា៖
១.ធ្វើយ៉ាងណាអោយមនុស្សសត្វលោករស់ប្រកបដោយសុខសន្ដិភាពនិងការអភិវឌ្ឍយូរអង្វែង
២.លើកស្ទួយការអាននៅពាសពេញប្រទេសកម្ពុជា អាស៊ីនិងឈានទៅដល់ប្រទេសទន់ខ្សោយផ្សេងៗ ទៀតក្នុងលោក។
៣.លើកស្ទួយការអប់រំសម្រាប់ទាំងអស់គ្នា ជាពិសេសប្រទេសកម្ពុជាយើង។
៤.លើកស្ទួយវប្បធម៌ការអានខ្មែរ មនុស្សធម៌និងការជំរុញការងារស្ម័គ្រចិត្ដនៅកម្ពុជាអោយបានខ្លាំងក្លា។
No comments:
Post a Comment